Verslag “Zet ‘m op 70” 2020/2021

Begin Februari hebben we een paar heerlijke, bijna ouderwetse koude dagen gehad. Goed voor veel sneeuw en schaatsplezier. Maar ook goed voor het gewenste inzicht in de mate waarin woningen in de Vogelwijk verwarmd kunnen worden met lagere CV-watertemperaturen (70° of lager). Hier vindt u een toelichting op de resultaten van de actie “Zet ‘m op 70” .

We hebben kort na die koude dagen een enquête rondgestuurd aan de circa 80 deelnemers aan de actie “Zet ‘m op 70”. Doel van die enquête (en van de actie als geheel) was om inzicht te krijgen in de ervaringen met lagere CV-watertemperatuur bij lage buitentemperaturen. Vorig jaar hadden we de actie ook uitgevoerd, maar het winterseizoen 2019/2020 was buitengewoon zacht, waardoor de resultaten niet heel veel zeiden.

De enquête resultaten zijn voor een groot deel (62 van de 78 deelnemers) binnen. Hierbij rapporteren we de resultaten.

Vraag 2: Op welke temperatuur stond uw ketel begin februari

Temperatuuraantal
50 – 595
60 – 6911
7040
803
Onbekend3

Vraag 3: Heeft u de keteltemperatuur gewijzigd tijdens de koude periode?

Vijf deelnemers hebben de keteltemperatuur tijdens de koude iets hoger gezet. 3 van deze 5 hadden daarvoor hun keteltemperatuur op 60 of lager staan.

Vraag 4: Heeft u andere instellingen aangepast?

10 keer is de kamerthermostaat hoger gezet.

6 keer is de start opwarming in de ochtend vroeger gezet (NB slimme thermostaten doen dat soms automatisch, zonder dat je zelf iets verandert).

Andere genoemde maatregelen zijn het verhogen van de thermostaat van de vloerverwarming, nachtverlaging uit, convectorpunt geoptimaliseerd, thermostatische radiatorkranen bijgeregeld, of radiatorventilatoren (zie ook het kadertje onderaan dit verslag) geïnstalleerd.

Vraag 5: Hoe heeft u de temperatuur in uw huis ervaren?

34 deelnemers hebben ‘Comfortabel, kan altijd zo blijven’ aangegeven. Daarvan gaven 15 deelnemers aan dat er geen maatregelen nodig waren om het comfortabel te houden en 13 hebben relatief kleine aanpassingen moeten doen, zoals eerder de thermostaat hoger of geen nachtverlaging of de kamerthermostaat iets hoger. 6 deelnemers uit deze groep gaven aan dat het niet overal in de woning comfortabel was (vraag 6), meestal in hal of gang.

4 deelnemers vonden het ‘Soms toch te koud, niet comfortabel, aanpassing van de 70 graden gewenst’. In 3 gevallen hebben ze de keteltemperatuur weer wat hoger gezet.

19 (22) deelnemers vonden het ‘Op sommige momenten niet echt comfortabel, maar acceptabel met eventueel aanpassing van instelling’. In 9 gevallen zijn geen maatregelen benoemd. Vermoedelijk heeft men het (geringe?) vermindering van comfort gewoon geaccepteerd, of een dikkere trui aangetrokken.

Vraag 6: Was het comfortabel in het hele huis, overal waar u verwarmt?

22 deelnemers hebben hier ‘Nee’ ingevuld. Het varieert van ‘in de hal was het wat frisser’, tot de meest extreme ‘In de kinderkamer op de bovenste verdieping was het gewoon te koud’. Een enkele keer werd gemeld dat ook in woonkamer, achterkamer, slaapkamer waar nu gewerkt wordt, of woonkeuken, de temperatuur niet toereikend was. .

Conclusies

We hebben begin februari een paar behoorlijk koude dagen gehad, met daggemiddelde temperaturen van -4,7°C op 8-2 en -4,3°C op 12-2.

Temperatuurverloop begin 2021

Op die koude dagen blijken de deelnemers aan ‘Zet ‘m op 70!’ voor het overgrote deel hun woning (voldoende) comfortabel te kunnen verwarmen. Er zijn vaak wat kleine aanpassingen uitgevoerd, zoals geen of minder nachtverlaging, of iets hoger zetten van de thermostaat, maar men geeft daarbij in het algemeen aan dat daar prima mee te leven valt.

De kans dat we de komende jaren nog koudere dagen krijgen is niet heel groot. We krijgen dus naar verwachting een vrij betrouwbare indruk vanuit de deelnemende woningen. Een belangrijk punt is nu of die woningen een goede representatie zijn van de gemiddelde woning in de Vogelwijk. Dat weten we niet echt. De kans is vrij groot dat de deelnemers iets meer bezig zijn met verduurzaming dan gemiddeld en dus al wat meer aan hun woning hebben gedaan op het gebied van isolatie en verwarming.

Waarschijnlijk kunnen we echter wel stellen dat aangetoond is dat met de ‘normale’ isolatiemaatregelen die vermoedelijk zijn uitgevoerd in de deelnemende woningen het goed mogelijk is om met een lagere watertemperatuur de woning comfortabel te verwarmen.

Na het sluiten van de enquête bereikte ons nog een reactie van een wijkbewoner die constateerde dat hun woning met de 70 graden toch echt niet voldoende warm te stoken was. Deze reactie lichten we er even uit, omdat het gaat om een situatie die vaker zal voorkomen. Zij hebben daarna de keteltemperatuur weer op 90 graden laten zetten. Bij bezoek aan de woning bleek dat de radiatorcapaciteit in met name de woonkamer nogal krap was, voor het lager zetten van de watertemperatuur naar 70 graden. Daardoor kon zelfs met een label D (dat wat beter is dan gemiddeld in de Vogelwijk) de woning niet op 70 graden verwarmd worden. Zie ook onderstaand kader.

Wat gebeurt er bij een lagere CV-temperatuur?
Een CV-ketel (of warmtepomp) pompt warm water door het CV-systeem, d.w.z. door de buizen en radiatoren, convectoren of vloerverwarming in de woning (in de tekst hierna hebben we het kortheidshalve alleen maar over radiatoren). De radiator wordt warm en geeft zijn warmte af aan de omringende lucht. Een radiator geeft veel meer warmte af bij een heel hoge watertemperatuur van bijv. 90 graden dan bij een temperatuur van 70 graden. Bij 70 graden rest nog maar 65% van de hoeveelheid bij 90 graden. Dat verklaart waarom het soms niet mogelijk is om de woning comfortabel te verwarmen met een lagere watertemperatuur.
De warmteafgifte van alle radiatoren samen moet voldoende zijn om het warmteverlies door gevel, ramen etc te compenseren. Naar mate een woning beter geïsoleerd is, zal het warmteverlies minder zijn, en dus kan de CV-temperatuur lager zijn. Als er voldoende radiatoren (of beter gezegd voldoende afgifte capaciteit) aanwezig zijn kan ook de CV-temperatuur lager zijn. Om dus een woning bij lage buitentemperatuur (en dus bij veel warmteverlies door gevel, ramen etc.) nog te kunnen verwarmen is voldoende isolatie belangrijk, maar er is ook een minimale hoeveelheid afgiftecapaciteit vereist.

U kunt dus uit verschillende opties kiezen om uw woning geschikt te maken voor Lage Temperatuur (70 graden of minder) verwarming. U kunt meer isoleren (bijv. verouderd dubbelglas vervangen door het beter isolerende HR++ isolatieglas of zelfs triple glas) of u kunt de warmteafgifte capaciteit vergroten door even grote radiatoren met meer vermogen te installeren of een Speedcomfort/radiator-ventilator o.i.d. te plaatsen.

Een radiator ventilator is een klein setje ventilatoren dat onder een radiator kan worden bevestigd met magneetjes. De ventilatoren zorgen voor een grotere luchtstroom door de radiator, waardoor die meer warmte afgeeft.